Gelişmiş bir uzaylı uygarlık “Planck-ölçeği” enerjilerindeki fiziği incelemek için bir karadelik destekli parçacık hızlandırıcısı inşa etmiş olabilir mi? Eğer böyle kozmik bir parçacık çarpıştırıcısı evrenin bir köşesinde gizlenmişse, biz Dünya’dan bunu tespit edebilir miyiz?
ABD, Princeton’daki İleri Çalışmalar Enstitüsü’nden Brian Lacki yaptığı hesaplamalar sonucu eğer böyle bir hızlandırıcı varsa bunun 1024 elektronvolt (eV) yani 1 yotta eV enerjiye sahip nötrinolar üretebileceğini öne sürdü. Üstelik bu nötrinolar Dünya üzerinde tespit edilebilir. Sonuç olarak, Lacki Dünya dışı zeka arayışı olarak bilinen SETI projesine katılan astronomları böyle ultra-yüksek enerjili parçacıkları aramaya çağırıyor. Bu çağrı SETI uzmanı Arizona State Üniversitesi’nden Paul Davies tarafından da destek görmüş gibi görünüyor. Çünkü Davies Dünya dışı zeka/yaşam arayışının geleneksel teleskop arayışlarının ötesinde genişletilmesi gerektiğine inanıyor.
İnsanlık gibi, gelişmiş bir uzaylı uygarlığın fizik bilimi ile ilgileniyor olmasının kabul edilmesi makul görünebilir ve hatta çok yüksek enerjilere ulaşan parçacık hızlandırıcıları da inşa etmiş olabilirler. Bu enerji artışı Standart Model’in 1012 eV (1 TeV) enerjileri ve 1028 eV’luk Planck enerjisi arasındaki enerjilerde yeni fiziğin olmadığı parçacık fiziğinin “kabus senaryosu”nun bir sonucu olabilir. Lacki’ye göre “Parçacık fiziğinin kabusu dünya dışı yaşam arayışında astronomların rüyası olabilir.”
Eğer bu senaryo gerçekleşmişse, uzaylı fizikçilerin karşılaşacağı önemli bir problem Planck ölçeğine ulaşmak için gerekli olan elektromanyetik enerji yoğunluğunun aygıtın kendisinin bir karadelik için çöktürecek kadar çok yüksek olması olacaktır. Ancak, Lacki teoride bu problemi çözebilen zeki bir tasarıma işaret ediyor. Böyle bir hızlandırıcının çok büyük olması gerekir. Lacki eğer elektrik alanlar hızlandırıcı için kullanılırsa, bu hızlandırıcının en azından Güneş’in 10 katı kadar büyük bir yarıçapa sahip olması gerektiğini düşünüyor. Ancak, bir manyetik senkrotron tipi hızlandırıcı biraz daha küçük olabilir. Normal malzemelerin güçlü elektromanyetik alanlara dayanamadığını söyleyen Lacki, böyle yüksek yoğunluklu enerjinin olduğu birkaç yerden birinin bir karadeliğin yakını olduğuna işaret ediyor. Sonuç olarak bir Planck-ölçekli hızlandırıcı oluşturmak için bir karadelikten yararlanılabileceğini savunuyor.
Lacki’nin arXiv’de yayınladığı makalesindeki hesaplamalara dayanarak bu tür bir karadeliğin hızlandırıcı olarak kullanılmasında meydana çıkan 1024 eV mertebesindeki nötrinolar sayesinde bu kozmik hızlandırıcıların bir şekilde tespit edilebileceği söylenebilir. Bu durumda, dünya dışı yaşam arayışlarında olan bilim insanları böyle bir hızlandırıcının ya da böyle yüksek enerjili nötrinoların tespit edilmesi ile bir gelişmiş uzaylı uygarlığının varlığına dolaylı yoldan kanıtlar bulmuş olacaktırlar.
Physics World dergisinde yayınlanan bu haberi, Physics Today dergisi Lacki’nin hesaplamalarının ortaya çıkan bu sonuçları itibariyle şimdiden yılın en iyi bilim haberi olabileceği şeklinde duyurdu. Bu hesaplamalar Dünya dışı zeka arayışında, bir başka bakış açısına yönelik yapılan bilimsel hesaplamaların sonucuna dayanan yeni bir bulgu ortaya koymuş oldu. Eğer dünya dışı zekaya sahip gelişmiş bir uzaylı uygarlık varsa fizik ile ilgilenmelidir ve eğer yeterince gelişmişse daha büyük enerjili devasa hızlandırıcılar yapma ihtiyacı doğacaktır. Bu tür hızlandırıcılar, diyelim ki gizlenmiş olsa bile, parçacık çarpışmaları sırasında ortaya devasa büyüklükte enerjilere sahip nötrinolar yayacaktır. Bu enerji aralığındaki nötrinoların ise Dünya’dan gözlenebiliyor olması, olası uzaylı uygarlıkların arayışı için bilim insanlarına yeni bir seçenek doğurmuş gibi görünüyor. 13.8 milyar yıllık evrenimizde Dünya’dan başka bir yerde yaşam olup olmadığını bilmiyoruz, ancak buna dair merakımız geçmişten bu yana vardı. Bugün bu sorunun cevabına dair bir adım daha atılmış oldu.
Gökhan Atmaca, Bilim Uzmanı (MSc.)
Takip: twitter.com/kuarkatmaca
İletişim: facebook.com/anadoluca
Kaynak:
Hamish Johnston, Have alien civilizations built cosmic accelerators from black holes?, Physics World
Image: NASA