Sandalyenizden ayrılmadan istediğiniz perspektiften seyredebileceğiniz bir televizyon mu hayal ediyorsunuz? Hatta şimdi ki televizyonlardan derinliği daha iyi, sanki herşey gerçekmiş ve odanızın içinde oluyormuş gibi bir aksiyon filmi izlemeye ne dersiniz? Tüm o heyecanlı sahneler gerçekten yanı başınızda oluyor gibi hissedebileceğiniz bir televizyon önümüzdeki 10 yıl içinde ticari olarak satılabilecek. Günümüzde prototipi yapılan bu teknoloji, holografik televizyon olarak adlandırılıyor. Hatta reklamlardaki sloganlar kulaklarımızda yankılanır gibi, “3 boyuttan daha fazlası…”
Graphic: Christine Daniloff
Günümüz televizyonların geleceği 3 boyutlu resimlerin aktığı bir gösterime benzetilebilir. Bu ise gelecek televizyon pazarının en büyük devrimi olacak. Son on yıl içerisinde televizyon teknolojilerinde plazma, DLP (Dijital Işık İşleme) ve LCD HDTV gibi değişim rüzgarlarının oluşturduğu heyecanın, televizyon pazarının böyle bir devrimin eşiğine gelmesinde etkili olduğunu söylemek mümkün. Ne var ki tüm bu gelişmeler siyah beyaz televizyonlardan renkli televizyonlara geçişteki gibi bir devrim niteliği taşımadılar. Holografik televizyonlar ise tam anlamıyla bir devrim niteliğindedir. Üç boyutlu görüntülerinizin evinizin salonunda adeta bir varlığa dönüşmesi kadar etkileyici bir televizyon teknolojisi olamaz heralde.
2008 yılında Dünya’nın ilk laser televizyonu yapılmıştı. Bu laser TV, laserler kullanılarak standart HD TV’den daha berrak ve daha canlı bir televizyon teknolojisi idi. Sonra OLED ekranlar televizyon pazarında yerini aldı. Geri ışığa ihtiyaç duymayan ince bir ekran ile LCD TV teknolojisini eksitmeye aday olan bu teknoloji Sony ve Samsung gibi bu alanda dünya devi şirketler tarafından geliştirilmesi sürüyor. Aslında OLED ekranlar 3 boyutlu televizyonlara (3D TV) giden yolda sadece bir basamaktı. Ancak 3D TV’ler holografik değiller. Şu anda sinemalarda yaşadığınız 3 boyutlu tecrübesinde olduğu gibi nesneleri 3 boyutluymuş gibi gösteren bir teknoloji bu. Öte yandan holografik televizyonlar gerçekçi bir 3 boyutlu teknoloji olacak. Üstelik herhangi bir gözlüğe gerek duymaksızın.
Holografik televizyon teknolojisinin gelişiminin ilk evrelerinde daha çok Japon teknoloji şirketleri tarafında önem veriliyordu. Şimdi bu teknoloji şirketlerine göre 2020 yılının tüketici pazarında en rağbet görecek televizyon teknolojisi olacak holografik televizyonlar.
2008 yılında Arizona Üniversitesi’nden araştırmacılar bu teknolojinin ilk uygulanabilirliğini gösterdiler. Özel bir ekran ile her beş dakikada görüntüler güncellenebilirken saniyede birkaç kez görüntünün güncellenebilir olmasını sağlayacak teknolojiye dair ilk umut verici çalışma olmuştu.
Günümüzde Holografik Televizyonlar
3 boyutlu filmler 2009’lu yıllarda hayatımıza birden bire girerken 3 boyutlu televizyonlar da hızlıca gelişti. Ancak üç boyutlu filmler, özel gözlükler kullanılarak 3 boyutluluk özelliği kazanılan teknolojilerdi. Üreticiler için ise bir sonraki adım bu tür gözlük gibi ek araçları kaldırmak ve bu tür gözlüklere ihtiyacı olmayan 3 boyutlu televizyonlar üretmek olacak. Hatta bazı üreticiler bu tür televizyonlar üretme yolunda olduklarını iddia bile ediyorlar.
3 boyutlu televizyonlardan sonra bizleri bekleyen sonraki adım ise tam anlamıyla bir holografik televizyon. Şimdiye kadar bu teknolojiye en yakını Claro Holografik TV’dir. Bu projede özel bir holografik filmden yapılan “Holoekran” ile görüntü oluşur. Burada görüntü film üzerine yansılır ve bu sırada da sanki görüntü havada yüzüyormuş gibi bir izlenim oluşur. Gerçekten tam olarak holografik olmasa da şimdiye kadar görülmüş 3D TV’ler kadar iyi.
Bir başka proje ise Cheoptics360 projesidir. Videa tarafından geliştirilen Cheoptics360 projesi dört tane hologram projektörü kullanan bir teknolojidir. Tüm açılardan görülebilecek ve şaşırtıcı derecede iyi kontrastı var. Bu proje gerçek holografik televizyon görüntülerini yaratmaya yönelik en gelişmiş girişim olarak görülüyor.
Bugün gerçek hologram televizyonu vizyonuna sahip çok az sayıda gelişmekte olan proje bulunmaktadır. Ancak televizyon üreticilerinin yeni pazar arayışları, laboratuvar ortamındaki bilimsel çalışmaların gelişmesi ile yakın gelecekte holografik televizyon teknolojisi birçok projenin ortak konusu olmaya adaydır.
Geçtiğimiz Ocak ayında Dünya’nın en tanınmış üniversitelerden MIT’de bir grup araştırmacı sadece Xbox Kinect ve standart grafik çipi kullanarak çok yüksek oranda güncellenebilir holografik video geliştirdiler. Holografik videonun geliştirilmesinde genelde çok sayıda örneğin 16 kamera ile alınan veriler kullanılırken MIT araştırmacılarının geliştirdiği sistem ile Microsoft’un Xbox oyun sistemi içerisinde kullanılan tek bir Kinect kamerasındaki veriler ile saniyede ortalama 15 kez güncellenebilen holografik video geliştirdiler. Örneğin çok kameralı sistemlerde bu güncellenme oranı her iki saniyede bir gerçekleşiyordu. Yeni geliştirilen sistem ise bu anlamda çok anlamlı bir gelişme oldu çünkü standart olarak bu oranlar filmlerde veya televizyonlar için saniyede 24 ila 30 arasında değişmekte. MIT araştırmacıları da bu orana oldukça yaklaşmışlar. Geliştirilen bu holografik görüntüyü yazımızın sonundaki 4.kaynağa giderek izleyebilirsiniz.
Böylelikle tüm açılardan izleyebileceğimiz görüntülere, filmlere dolayısıyla bir holografik televizyona bir adım daha atıldı ve ilerleyen zamanlarda bu teknolojinin istenilen düzeye geleceğini öngörebiliriz.
Kuark Bilim Topluluğu'nun ücretsiz bilim dergisinin Haziran 2011 sayısında Holografik Televizyonlar konusu ayrıntılı olarak ele alınmıştı.
Holografinin Tarihi
Bu yazının tamamı ücretsiz bilim dergimiz NetBilim’in Haziran 2011 sayısında yayınlanmıştır. Tıklayarak yazının tamamına ulaşabilirsiniz.
Hologramlar Nasıl Yapılır?
Televizyon değil de diğer alanda uygulamalar
Yeni bir sektör mü?
Bu yazının tamamı ücretsiz bilim dergimiz NetBilim’in Haziran 2011 sayısında yayınlanmıştır. Tıklayarak yazının tamamına ulaşabilirsiniz.
Sonuç
Henüz doğmamış bir bebek olarak bahsettiğimiz bu teknolojinin holografik televizyonlar olarak bizlere sunulması, 3 boyutlu ve düz ekran gibi televizyon teknoloji platformlarından kazanılan para tutarları ile sadece bir zaman meselesi olarak görülebilir. Bu yazımızda belki biraz kısa oldu, teorisine çok fazla değinemedik ancak bu alandaki son gelişmeleri yüzeysel olsa da sizlerle paylaşmak istedik. Dergimizin yayını sürdüğü müddet içerisinde holografik teknolojideki önemli gelişmeleri sizlere aktarmayı sürdüreceğiz.
Gökhan Atmaca, MSc – facebook.com/anadoluca / twitter.com/kuarkatmaca
Nanoölçek Aygıtlar ve Taşıyıcı İletimi Grubu
Kuark Moleküler NanoBilim Araştırma Grubu
Kaynaklar:
- http://www.squidoo.com/holographictv
- http://www.squidoo.com/holographic-tv-review
- http://www.articlesbase.com/electronics-articles/the-development-of-3d-holographic-televisions-2507325.html
- http://web.mit.edu/newsoffice/2011/video-holography-0124.html
- http://en.wikipedia.org/wiki/Holography
