Evrende neredeyse hiçbir şey durağan değil. Dünyamız Güneş etrafında hareket ederken Güneş de galaksi içerisinde bir harekete sahiptir. Galaksimiz de başka galaksiler arasında kendi yörüngesinde bir yolculuk içindedir. Dinamik bir evren içinde, Güneş Sistemi’nin belirli bir hızda hareket ettiğini öngörmek zor değildir.
Yıldızımız Güneş saniyede 20 kilometre hızla Herkül takımyıldızındaki 367 ışık yılı uzaklıktaki Lambda Herculis yıldızına doğru hareket etmektedir. Saatte 72 bin kilometre! Ancak bu hız tüm yıldızlar durağan olsaydı, kabul edilebilirdi.
Galaksi boyunca Güneş’in hareketinin üç boyutlu resmi biraz daha karmaşıktır. Güneş Samanyolu düzleminin dışına doğru saniyede 7 kilometre hızla yukarı doğru hareket ediyor. Şu anda Güneş, galaksinin orta düzleminin 50 ışık yılı yukarısındadır ve hareketi ise sürekli daha yukarıya doğru devam etmektedir.
Samanyolu Galaksisi’ndeki yıldızların kütleçekimsel çekimi Güneş’in “bu kaçış”ını aslında yavaşlatmaktadır. Astronom Frank Bash’in tahminine göre Güneş 14 milyon yıl içinde galaktik diskten olan en büyük uzaklığa ulaşmış olacak. Bu uzaklık 250 ışık yılı civarında olacak ve ardından Güneş galaksi düzlemine doğru geri çekilecektir.
Güneş-Galaksi merkezi arasındaki uzaklık 25 bin ışık yılıdır – artı veya eksi 2 bin ışık yılı farklılık olabilir. Samanyolu Galaksisi’nin ise çapının 100 bin ışık yılı olduğu düşünülmektedir. Biz galaksi merkezinden olan uzaklığın ortasında olduğumuzu düşünüyoruz.
Eğer Güneş’in galaksi merkezinden olan uzaklığı hakkında iyi bir bilgiye sahipsek, Güneş Sistemi’nin hızı konusunda iyi bir yaklaşıklığa sahibiz demektir. Bu durumda galaksi merkezinden farklı uzaklıklardaki gazların hız ölçümleri kullanılarak, Güneş’in saniyede 200 kilometre gibi bir hızla hareket ettiğini buluruz. Bu hızla Güneş’in Samanyolu etrafındaki turunu tamamlaması 240 milyon yılı bulabilir.
Güneş Sistemi‘nin uzaydaki hareketi ise başka bir tartışmalı konudur. Bu konuyu da bir sonraki yazımızda ele alabiliriz.
Gökhan Atmaca, Bilim Uzmanı (MSc.)
Takip: twitter.com/kuarkatmaca
İletişim: facebook.com/anadoluca
Kaynak:
http://solar-center.stanford.edu/FAQ/Qsolsysspeed.html