2014 yılı geride kaldı ama yıl içerisinde yapılan ilgi çekici keşifleri hâlâ konuşuyoruz. Hatırlamak isteyeceğiniz uzaydaki keşiflerden birkaç tanesini ise bu yazımızda derledik.
#1 Dünya’nın Kuzeni
NASA AMES/SETI INSTITUTE/JPL-CALTECH
Nisan ayında, astronomlar bir yıldızın habitable yani yaşanabilir bölgesinde ilk Dünya büyüklüğündeki gezegeni keşfetmişlerdi. Bu bölge suyun sıvı halde bulunabileceği yeri işaret ediyor. Bu gördüğümüz görsel ise Kepler-186f adı verilen Dünya’dan sadece biraz büyük olan (1.1 katı) gezegenin tasviridir. Uzun yıllardır bilim insanları Dünya’ya benzeyen başka bir gezegeni bulmayı amaçlıyorlar ve bu keşfedilen gezegen Dünya’nın ikizi olmasa da kuzeni olacak kadar yakın. Konuyla ilgili “Dünya Dışı Yaşama En Uygun Gezegen Bulundu” başlıklı haberimizde detayları bulabilirsiniz.
#2 Birbirine Yapışık Genç Yıldızlar
JAVIER LORENZO (UNIVERSIDAD DE ALICANTE)
Bu görselde MY Camelopardalis adı verilen birbirine dokunacak kadar çok yakın bir yörüngeye sahip iki genç yıldızdan oluşan bir sistem tasvir edilmiştir. Bu iki genç yıldız eninde sonunda Güneş’ten 60 kat daha ağır tek bir yıldız olarak birleşecektir. Astronomlar son derece büyük bir yıldız oluşacağını tahmin ediyorlar. Geçtiğimiz Aralık ayında yayınlanan makaledeki bulgulara bakılırsa bu böyle bir senaryonun bilinen ilk örneği olabilir.
#3 Mars’ı Selamlayan Kuyrukluyıldız
NASA/JPL
Ekim ayında Mars’a yaklaşan Siding Spring kuyrukluyıldızla ilgili bir haber yayınlamıştık. İşte bu olay da, Wired dergisi tarafından yılın en şaşırtıcı uzay keşiflerinden biri olarak görülmüş. Bu kuyrukluyıldız Mars’a yaklaşık 140 bin kilometrelik bir mesafe ile bir gezegene çarpmadan geçiş yapabilen en yakın kuyrukluyıldız olmuştu. Kuyrukluyıldızın geride bıraktığı kuyruk Mars atmosferine girerek bir meteor yağmuru oluşturdu. Meteorlar atmosferde iyonlar oluşturdu ve kırmızı gezegen etrafındaki yörüngede dolanan birkaç uzay aracı bunları tespit edebildi. Bu gelişmeyi, Mars’ı Selamlayarak 140 Bin km Yakınından Geçen Kuyrukluyıldızın Mars Atmosferine Etkisi başlığıyla yayınlamıştık.
#4 Halkalı Asteroid Benzeri Gökcismi
ESO/L. CALÇADA/M. KORNMESSER/NICK RISINGER
Satürn gibi gezegenler dışında bazı gökcisimlerin de halkaları olduğu görüldü. Mart ayında, astronomlar centaur adı verilen asteroid benzeri bir gökcisminin bir halka sistemine sahip olduğunu duyurdular. Çapı 150 kilometreden fazla olan Chariklo ismindeki bu gökcismi Satürn ve Uranüs arasında bir yörüngeye sahip. Halkalar yoğun ve su buzu ile dolu. Bu da halkaları görece parlak yapıyor. Satürn’ün halkalarının küçültülmüş bir versiyonu gibi düşünebilirsiniz.
#5 Bebek Gezegen Sistemi
ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)
Şili’deki ALMA teleskobu bir gezegen sisteminin bebeklik fotoğrafını elde etmişti. Bir gaz ve toz bulutunun çökmesinden bir yıldız oluşuyor bu fotoğrafta. Toz parçacıkları eninde sonunda birleşerek gezegenleri oluşturacak ve tıpkı bizim güneş sistemimizde olduğu gibi diskte boşluklar oluşacak. Bu görüntü Kasım ayında yayınlandı ve bir bebek gezegen sisteminin en detaylı kanıtı oldu. Biz de haberini yapmıştık.
Bu yıl uzayda şaşırtıcı başka olaylar da oldu elbette. 67P kuyrukluyıldızına yapılan iniş bunların başında geliyor ama bu defa bu listeye eklemedim – nasılsa çokça söz ettik. Ancak daha fazla şaşırtıcı keşif görmek istiyorsanız kaynakta yer alan bağlantıya tıklayarak Wired dergisinin sayfasındaki kalan diğer 7 keşfi inceleyebilirsiniz.
Gökhan Atmaca, MSc.
Takip: twitter.com/kuarkatmaca
İletişim: facebook.com/anadoluca
Kaynak:
http://www.wired.com/2014/12/most-amazing-space-discoveries-2014/
