Birleşik Krallık hükümeti dört yıl içinde ticari bir yolcu uzay limanı açma niyetinde olduğunu açıkladı. Bu açıklama ise son zamanlarda özel uzay mekiği endüstrisindeki gelişmelerden kaynaklanıyor. New Mexico’nun “Uzay limanı Amerika”sına cevap vermek için Britanya adalarında İngiltere ve Galler’de birer tane ve altısı da İskoçya’da olmak üzere toplam sekiz havalimanı bulunuyor Birleşik Krallığın.
Bu duyuru ise Birleşik Krallık Farnborough Uluslararası Havacılık Fuarı’na rastlayan “Uzay Günü” sırasında İngiltere Sivil Havacılık Otoritesi tarafından açıklanan 321 sayfalık raporun ardından yapıldı.
Raporda önümüzdeki iki yıl içinde hem Virgin Galactic hem de California merkezli XCOR Aerospace şirketlerinin uzayın hemen sınırına düzenli uçuşlar yapmayı planladıkları belirtiliyor. Her iki şirketin uzay aracı da dikey olarak fırlatılıp ve büyük paraşütlerin yardımıyla geniş okyanusa yerküreye dikey olarak geleneksel bir biçimde dönmek yerine havalanacak ve karaya yatay olarak inecek.
Bu özel girişimlerin uzay uçaklarının uydular ve uzay kargosu fırlatmak için roketlerle çok yakında rekabet edebileceği öngörülmektedir.
Raporda söylenen başka bir şey ise teknik olarak Avrupa’nın ilk ticari uzay limanının Kuzey Kutup Dairesi üzerinde bulunan İsveç, Kiruna’da bulunduğudur. Ancak aynı rapor, 2007 yılından beri faaliyette olan bu üssün düzenli uzay uçuşlarına ev sahipliği yapmaktan çok uzak olduğunu söylemektedir. Sadece roketler uzaya fırlatılıyor.
Airbus’ın kendi uzay uçağı tasarımının son damla testlerinin yanı sıra dünya üzerindeki sayısız ticari uzayuçuşu ve uzay kargosu şirketleri de uzay uçaklarının ve Dream Chaser gibi hibrit roket-uzay uçaklarının testlerini yapıyorlar. Birleşik Krallık ise uzay uçağı endüstrisinde süren bu gelişimin parlak bir geleceğe sahip olduğunu öngörüyor.
Raporda ayrıca Birleşik Krallık’taki bir havalimanının uzay limanı olarak dönüştürülmesine dair bir pazar araştırma çalışması yapıldı. Uzay limanının ilk üç yılında yıllık 120-150 uzay uçağı yolcusundan elde edilecek gelirin 19 ila 24 milyon dolar olduğu öngörüldü.
Raporda uzay limanı için sekiz aday havalimanından bahsedilse de hangisinin en iyi seçim olacağı belirtilmemiş. Bu aday havalimanları söyle, Stornoway Airport, RAF Lossiemouth, RAF Kinloss, RAF Leuchars, Campbeltown Airport, Glasgow Prestwick Airport. Bunlar İskoçya’da olan havalimanları. Galler’de olan Llanbedr Airport ve İngiltere’de olan Newquay Cornwall Airport bu aday havalimanlarının son ikisi.
İngiltere Havacılık Bakanı Robert Goodwill ise rapor hakkında şunları söyledi “Bu heyecanlı projeyi 2018 yılında bitirmek ve Britanya’nın ilk uzay limanına sahip olması için çok çalışacağız.”
Bu gelişmeden biz de kendi ülkemiz adına bazı sonuçlar çıkarmalıyız. Gelecek uzay teknolojileri üzerine şekillenmek üzere ve ABD, Rusya, İngiltere, Fransa, Japonya, Almanya ve Hindistan’da uzay mekikleri ya da uzay limanları konusu büyük bir heyecanla takip edilmekte. Uzay mekiği ya da uzay limanları projelerine bir şekilde katılmanın yolunu aramalıyız. Kendi ülkemizde bunları gerçekleştirme potansiyelimizin zayıflığı ortada olmasına karşın ya devlet eliyle ya da özel şirketler yoluyla bu projelerin içine dahil olarak tecrübe kazanmanın hazırlığını yapmalıyız. Bu hazırlık sonunda kendini ülkemizde uzay mekiği tasarım çalışmalarına ya da uzay limanı inşaatı hazırlıklarına devşirebilir. En nihayetinde bir uzay mekiği yapmaktansa bir uzay limanı kurmak daha az maliyetli olabilir. Bunun fizibilite ve pazar araştırmaları yapılarak bir projeksiyon yapılması ileriyi gören ve buna hazırlık yapan bir toplum için ideal olanıdır.
Gökhan Atmaca, MSc. facebook.com/anadoluca | twitter.com/kuarkatmaca
Kaynak:
Mark Anderson, UK: Let’s Make a Spaceport!, IEEE Spectrum, Temmuz 2014.
Illustration: UK Civil Aviation Authority
