Artık 2013 yılının sonuna yaklaşıyoruz, 2013 yılı bilimsel gelişmeler açısından dolu dolu bir yıl oldu. 2014 yılının ise yine aynı şekilde bir çok bilimsel gelişmeye sahne olması bekleniyor. Bu yazı ile birlikte, 2014’ün ilk günlerine dek 2014 yılında gerçekleşmesi beklenen bilimsel gelişmelerden bazılarını ele almaya çalışacağım. İşte 2014 yılında dünyamızı şekillendirecek 10 fikirden ilki, lazerlerin uzaya resim, video gibi bilgilerin aktarılması…
2013 yılının Ocak ayında, Lunar Reconnaissance yörünge aracı tarihi bir aktarım almıştı: Mona Lisa’nın bir resmi. Böylece, bilim insanları ilk defa lazer (laser) kullanarak Ay’a veri göndermişlerdi. Bu durum uzaydan Dünya’ya veya yerküreden uzaya bilgi akışının katlanarak artması konusunda umut vaad edici oldu.
Son 50 yıldır, uzay araçları Dünya ile iletişimini radyo dalgalarından yararlanarak gerçekleştiriyordu. Ancak radyo dalgalarının kullanımı sınırlıdır. Mesafe ile sinyaller azalmaktadır, yani bilgi (sinyal) aktarımları büyük güçler tüketen jeneratörler ve büyük antenlerin kullanılmasını gerektirir. Odaklı laser ışığı radyo dalgalarından 10 bin kez daha kısa dalgaboylarında çalışır. Daha fazla bilgi taşıyabilir. Laserlar uzun yerlere daha güçlü bir şekilde sinyali iletebilir, üstelik daha az enerji ile sinyal aktarılabilir. Ve daha küçük alıcılar taşıyan uzay araçları uzaya daha ucuz bir şekilde gönderilebilir. Bir uzay aracı ne kadar ağırsa yerkürenin yerçekiminden kurtulması o kadar pahalıdır. Bu nedenle alıcının küçülmesi bile ekonomik anlamda çok önemli bir rol alabilir.
Ekim ayında, Lunar Atmosfer ve Toz Ortam Kaşifi (LADEE) üç farklı Dünya alıcısı arasında yüksek çözünürlüklü bir videoyu içeren laser atımlarını demetledi ve bu test başarılı bir şekilde uygulandı. Henüz Temmuz ayında uzaya gönderilen Avrupa Uzay Ajansı’nın Alphasat uydusu Dünya’yı gözleyen diğer uydulardan gelen verileri laserlar kullanarak aktaracak. Gelecek yılın en önemli gelişmelerden birinin bu olması bekleniyor.
Ayrıca NASA mühendisleri de yeni nesil sistemlerden biri olan Laser İletişim Röle Gösterim (İng. Laser Communications Relay Demonstration) sistemini inşa etmeye başladılar ve 2017 yılında uzaya gönderilmesi planlanıyor.
Gelecek yazıda görüşmek üzere (Facebook’taki Kuark.Org isimli sayfamızdan ya da e-posta adresinizi bırakarak yeni yazılarımızdan haberdar olabilirsiniz).
Gökhan Atmaca, MSc. twitter.com/kuarkatmaca | facebook.com/anadoluca
Kaynak: http://www.popsci.com/article/science/year-science-2014
Sonraki yazı, “Bilgisayarlar Beynimizi Deşifre Edecek“