2014 yılında Dünyamızı şekillendirecek on fikirden ikincisini insan beyninin haritalanması ve beyin aktivitelerinin bilgisayarlar ile modellenmesi olarak ele alacağız.
7 Ekim 2013’te Lozan’da İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü’nde tarihteki en iddialı beyin araştırma projelerinden biri resmen başladı. İnsan Beyni Projesi‘nde 250’den fazla araştırmacı 1.2 milyar Euro ile destekleniyor. Bu proje insan beyninin ilk bilgisayar simülasyonunu oluşturmayı amaçlıyor. Bir on yıl boyunca, beynin biyolojisi hakkında bildiğimiz her şey modellenmiş olacak. Sonunda ise sanal nöronlar sanal ilaçların test edilmesine bile tabi tutulmuş olacak.
İnsan Beyni Projesi. Bartholomew Cooke/Trunk Archive
İnsan Beyni Projesi‘nin ana unsuru mühendisler, veri teorisyenleri ve diğer nörobilime dahil olmayan bilim insanlarının çeşitli çabaları ile ivmelenen beyin araştırmasındaki disiplinlerarası dalgalanmadır. ABD’de, hükümetin desteklediği Beyin Girişimi (Brain Initiative) ilk defa tüm beynin aktivitesinin detaylı bir haritasını hazırlamayı planlıyor. İnsan Beyni Projesi gelecekte, nöronların çoklu devreler üzerinden akmasına benzer bir hafıza formunun izlenmesinden tutun da muhtemel hastalık teşhisi ve bozuklukların tedavisi için buna benzer devreleri doğrudan etkileyebilen bir aygıt gibi klinik açıdan yararlı pek çok uygulamayla sonuçlanabilir. 2014 yılında beş yıl sürecek diğer projeler de başlıyor, Penn State Üniversitesi’nin öncülüğünde sekiz araştırma enstitüsü silikonda görsel korteksi benzeştirmeyi (simüle etmeyi) planlıyorlar.
Rockefeller Üniversitesi’nde bir nörobilimci olarak çalışan Cori Bargmann böyle projelerin neden aniden ön planda olmaya başladıklarını şu şekilde açıklıyor, “Biz şimdi her biri karmaşık zaman ölçeklerinde aktif ve inaktif hale gelen birbirinden ayrı milyarlarca nöronları algılayabilecek hesaplamalı ve istatistiksel araçlara sahibiz.”. 2014 yılı beynin tamamen haritalandığı, simüle edildiği veya anlaşıldığı bir yıl olmayacak ama bu yıl tüm bunların, tüm bu arayışın izinde gerçekten çok fazla yol alınacağı bir zaman dilimi olacak.
İnsan Beyni Projesi gibi Dünya’nın en büyük projelerinden birinde Sabancı Üniversitesi’nin de yer aldığını “Dünya’nın En Büyük İki Araştırma Projesi’nde Sabancı Üniversitesi de Yer Alıyor” isimli haberimizde duyurmuştuk.
Gelecek yazıda görüşmek üzere (Facebook’taki Kuark.Org isimli sayfamızdan ya da e-posta adresinizi bırakarak yeni yazılarımızdan haberdar olabilirsiniz).
Gökhan Atmaca, MSc. twitter.com/kuarkatmaca | facebook.com/anadoluca
Kaynak: http://www.popsci.com/article/science/year-science-2014
