Çin ilk ay keşif aracını 2 Aralık Pazartesi gününün ilk saatlerinde fırlattı. Bu adım Çin’in yükselmekte olan küresel boyutlardaki bir sembolü olarak görülen iddialı bir uzay programının en son gerçekleşen adımıdır.
Çin’in bu sabah fırlattığı Chang’e3 adlı ay keşif aracı başarılı bir şekilde yörüngesine oturdu.
Chang’e3 misyonu adını Çin mitolojisindeki ay tanrıçasından almaktadır ve içindeki keşif aracı Yutu veya Jade Tavşanı olarak adlandırılıyor. Bu, mitolojideki tanrıçanın evcil hayvanı.
Çin ve Japonya gibi ülkeleri hatta batının Yunan mitolojisini de kullanmasını göz önünde bulundurursak biz bir gün böyle uzay programlarını başlattığımızda geçmişimizden isimler verebilecek miyiz? Yoksa mağazalarda, markalarımızda yer alan yabancılaşma böyle önemli çabalara da sıçrar mı? O değil de, ülkemizde bilim yapmak isteyen öğrencilere olması gereken maddi ve manevi desteğin olmaması daha düşündürücü şimdilerde.
Ülkemizden gökyüzüne tekrar geçelim ve evet, bu Chang’e3 misyonunun yörüngeye yerleşmesi ve 112 saat sürecek bir uçuştan sonra da Ay’ın yüzeyine başarılı bir inişin gerçekleşmesi hâlinde Çin bir sonraki adım olan Ay’a insanlı uçuş görevlerine hazır demektir. 2020’de bunu yapmayı da hedefliyorlar. Bu bir ülkenin itibarı kadar bilimsel gelişimi açısından da önemlidir. Her ne kadar Çin’i yönetenlerin bilimi biz bilim insanları gibi görmedikleri düşünülse de bu çalışmaların içinde olan bilim insanları için fevkalade önemlidir.
Long March-3B taşıyıcı roketi ile Çin devlet televizyonundan canlı yayınlanarak Çin Saati ile 1:30’da fırlatma gerçekleştirilmiş ve bu sabahta az önce söylediğim gibi araç yörüngeye yerleşmiş.
İşte fırlatmadan görüntüler:
Ay’a başarılı bir iniş yapılması durumunda ise bu keşif aracı Ay’daki doğal kaynakları araştıracak ve Ay’ın yüzeyini keşfedecek.
Ay’a şimdiye kadar ABD ve Sovyetler Birliği 13 kez başarılı yumuşak iniş gerçekleştirdi. Çin, bu seferki misyonunu başarırsa, ilk kez Dünya’nın dışındaki bir gök cisminde yumuşak inişle birlikte keşif yapmış olacak.
Araç bünyesindeki Yutu adı verilen 6 tekerlekli araç da Ay’da gezinti yapacak. 140 kilogram ağırlığındaki Yutu, buradan aldığı verileri anında Dünya ile paylaşacak. Gezici aracın görevleri arasında, doğal kaynakları ararken, Ay’ın jeolojik yapısı ve yüzeyindeki maddeleri ölçme de bulunuyor. 14 Aralık’ta Ay’ın yüzeyine iniş yapması bekleniyor ve iniş yaptıktan sonra üç ay boyunca 5 kilometrekarelik bir alanda araştırma yapacak Yutu, Dünya’dan bağımsız navigasyon sistemi ve Ay’ın toz yüzeyini kavrayabilen tekerlekler gibi ileri teknolojilere sahip.
Derin uzay haberleşme teknolojilerinin de test edilmesi bekleniyor.
Çin’in uzay programının kronolojisi.
2003 yılından bu yana Çin uzaya 10 astronot gönderdi ve Tiangong-1 isimli bir yörünge uzay modülü fırlattı. 2007 ve 2010 yıllarında da Ay’ın yörüngesine sondalar gönderdi ve ilki görevinin sonunda kasıtlı olarak Ay’ın yüzeyine çakıldı.
Uzayı araştırmaya koyulan Çin diğer taraftan da gezegenimizin derin sularını incelemek için bir araştırma gemisini yola çıkardı bugün. Dayang-1 adlı gemide aşta Çin Jeoloji Üniversitesi olmak üzere 46 eğitim ve araştırma kurumundan 339 görevli, 254 bilim adamı ve teknisyen ile 85 uzak okyanus mürettebatının bulunduğu belirtiliyor. 180 günlük seferinde yüksek çözünürlüklü deniz dibi fotoğraflar çekmesi ve okyanus altı topografyasını algılayacak sismometreler döşeyecek. Hint Okyanusu’nda polimetal sülfit kaynakları ararken biyolojik çeşitlilik incelemeleri de yapacak. Bugün Çin’de atılım günü ilan edilmiş olsa gerek!
Gökhan Atmaca, MSc. twitter.com/kuarkatmaca | facebook.com/anadoluca
Kaynaklar:
http://phys.org/news/2013-12-china-moon-rover.html
http://www.ntvmsnbc.com/id/25483281
