Yaşayan en ünlü bilim insanı olan Stephen Hawking bu hafta içerisinde karadelikler hakkındaki fikrini değiştirdi. Ancak bu ilk fikir değiştirmesi değildi. Bu yazıda vereceğimiz zaman çizelgesi -diğer adıyla zaman tüneli- bu gizemli kozmik cisimlere olan anlayışımızdaki değişimleri bize göstermektedir. Ki bu değişimlerin birçoğundan da Hawking sorumlu olmuştur. Bu yüzden adına “Hawking Zaman Tüneli” diyoruz.
1916 yılı: Orjinal Karadelik
Karadelikler genel görelilikten ortaya çıkmıştır: Genel göreliliğe göre hiçbir şey hatta ışık bile olay ufkundan kaçamaz. Albert Einstein’ın genel görelilik ilkesi ile tamamlanan karadelik kavramı, tekillikleri olan sıfır hacimli oldukları kabul edilen ve içinde zamanın yavaş aktığı hatta akmadığı tahmin edilen kozmik bir cisim hâlini almıştır.
1974 yılı: Hawking Işıması
Hawking karadeliklerin kuantum mekaniği sayesinde radyasyon yaydığı/ışıma yaptığını gösterdi. Hawking’e göre böylelikle kuantum mekaniğine göre tüm karadeliklerin ışıması yapması gerekiyordu. Bu karadeliklerin yakın çevresindeki ışık dahil tüm madde ve enerjiyi yuttuğu düşüncesinin çok da doğru olmadığını gösterdi.
2004 yılı: Bilginin Kaçışı
Stephen Hawking karadeliklerden bilginin kaçabildiğini kabul etti.
2012 yılı: Ateş Duvarı Paradoksu
Kaçan bilgi ateş duvarının resmen alev almasına neden olur çünkü ateş duvarı söz konusu olduğunda o sonsuz tekillikte bir şeylerin olay ufkundan kaçmaması gerekiyordu. Bu durumda ateş duvarı genel görelilik ile uyuşmaz oldu. Yeni bir paradoks daha gün yüzüne çıkmıştı.
2014 yılı: Görünür Ufuk
Olay ufku görünür ufukla yer değiştirir ve biraz olsun ışığın kaçmasına izin verir. Bunun sonucunda da ateş duvarı kavramı böylelikle anlamsız kalır. Hawking, haberini yaptığımız makalesinde ateş duvarı paradoksunu böylelikle çözmüş oluyordu. Detaylar için haberimiz:
http://www.kuark.org/2014/01/stephen-hawking-karadelikler-diye-bir-sey-yok/
Eski düşünceye göre (eski diyorum belki tarih bile olmuş olabilir) bir karadeliğin içine düşerseniz ne olur sorusunun cevabı kısmen aşağıdaki videoda olduğu gibi ama Hawking, düşüncelerinde haklıysa bu videodaki bazı bilgiler değişebilir:
Gökhan Atmaca, MSc. twitter.com/kuarkatmaca | facebook.com/anadoluca
Kaynak: http://www.newscientist.com/article/dn24956-hawking-timeline-a-brief-history-of-black-holes.html
Images credit: Newscientist
