Antibiyotiklere direnç gösteren bakteriler sağlığımız için giderek artan büyük bir problem haline gelmektedir. Bu tür bakteriler her yıl ABD’de 23 binden fazla insanı öldürmektedir. Hatta bu bakterilere karşı geliştirilen antibiyotik tedavileri ile onları yok etmek giderek zorlaşmaktadır. Bunlara rağmen, Colorado Boulder Üniversitesi’nde gerçekleştirilen yeni bir araştırma ışıkla aktif hale gelen kuantum noktaların enfeksiyonlarla mücadelede yararlı olabileceğini gösterdi.
Kuantum noktalar tüketici elektroniğinde bulunan yarıiletkenlerle benzerlik gösterirler ama bunlar nanoölçek boyutlarındadırlar ve bir insan saçından 20 bin kat daha küçüktürler. Böylesine küçük bir ölçek üzerinde çalışırken, araştırmacılar hücresel seviyedeki özel etkileşmeleri sadece tehlikeli bakteriler üzerine yönlendirebilirler.
Nanoteknolojinin antibiyotiğe karşı dirençli bakterilerle mücadeleye ilk katkısı bu değil. Daha önce de nanoölçekteki yapılar bu amaçla kullanılmıştı. Örneğin, gümüş ve altından yapılan metal nanoparçacıkların da bu tür enfeksiyonlara karşı kullabılabileceği gösterilmiştir. Ne var ki bu parçacıklar çevredeki hücrelere de zarar vermektedir. Oysa, kuantum noktalar aynı sorunu oluşturmuyorlar. Çünkü kuantum noktalarını ışık ile aktif ederek araştırmacılar sadece istenilen zararlı hücreleri yok edebiliyorlar. Bunun için ışığın dalgaboyunu kuantum noktanın aktif olacağı dalgaboyuna ayarlamak yeterli ve elbette ki bu sadece kuantum noktaların ilgili hücrenin civarında olduğunda gerçekleştirilmeli. Işığın dalgaboyu değiştirildiğinde ya da ışık kapatıldığında, kuantum noktalar tekrar pasif duruma geçerler.
Araştırmacılar, bu sonuçların antibiyotiğe karşı dirençli bakterilerle olan mücadelede nanoparçacıkların kullanıldığı zararlı olmayan klinik tedavilerin gelişmesine olanak tanıyacağını düşünüyorlar. Çünkü ilk aşamalarda kuantum noktalarla yapılan testlerde ilaçlara karşı dirençli bakteri hücrelerinin yüzde 92’sinin yok edildiği bulundu.
Bu araştırma ile ilgili bulgular Nature Materials dergisinde yayınlandı.
Gökhan Atmaca, MSc.
Takip: twitter.com/kuarkatmaca
İletişim: facebook.com/anadoluca
Referanslar:
Gizmag
https://en.wikipedia.org/wiki/Antimicrobial_resistance
