Periyodik tabloya dört yeni elementin ilave edilmesiyle kimya kitaplarının yeniden yazılması gerekiyor. Uluslararası Saf ve Uygulamalı Kimya Derneği (İng. IUPAC) atom numaraları 113, 115, 117 ve 118 olan bu yeni elementlerin varlığını onayladı. Bu dört element Japonya, ABD ve Rusya’daki laboratuvarlarda keşfedilmişti. İsimleri henüz belli olmayan bu elementlerin periyodik tabloya eklenmesi ile periyodik tablonun 7. sırası tamamlanmış oldu.
İsimleri henüz netleşmedi ama bu elementler şimdiye kadar geçici isimler ile adlandırılıyordu, sırasıyla ununtriyum (Uut), ununpentiyum (Uup), ununseptiyum (Uus) ve ununoktiyum (Uuo). Bu geçici isimlerin yerine konulacak isimler mitoloji kaynaklı terimler, mineraller, ülke ya da bilim insanları isimlerinden olabiliyor. Dolayısıyla bekleyip görmek gerekiyor.
ABD’den Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı ile Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı ve Rusya’dan Nükleer Araştırma Katılım Enstitüsü tarafından 115 ve 117 elementleri bulunmuştu. 117 elementi ile ilgili örnek gösterime aşağıdaki görselden ulaşabilirsiniz.
Görsel: LLNL
Yine Nükleer Araştırma Katılım Enstitüsü ve Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı tarafından 118 elementinin keşfi yapıldı ve 113 elementinin keşfi ise Japonya’daki RIKEN laboratuvarı tarafından gerçekleştirildi.
Periyodik tablonun günümüz formu Rus kimyager Dmitri Mendeleev tarafından 1869 yılında icat edilmişti, yaptığı şey elementleri çekirdeklerinde proton sayılarına dayanan atom numaralarına göre listelemekti. Ancak bu fikir, elementrleri kimyasal özellikleri ve elektronik konfigürasyonlarına göre gruplandırmada epey işe yaradı. Diğer taraftan, bu gruplandırma sadece bilinen elementleri tanımlamada değil henüz keşfedilmemiş bilinmeyen elementlerin varlıklarını ve özelliklerini tahmin etmede kimyagerler için olanak da sağladı. Bunun sonucunda, zaman zaman yeni elementler keşiflerinin yapılmasının ardından periyodik tabloya ekleniyor. En son 2011 yılında 114 ve 116 elementleri periyodik tabloya eklenmişti örneğin.
Bu son keşfedilen elementlerin atomları süper ağır oldukları için oldukça kararsızdırlar. Dolayısıyla bu elementleri keşfedilmek için bir saniyenin binde birinden daha az bir zamanda varlıklarını teyit etmek gerekiyor. 113 elementi doğrusal bir hızlandırıcı kullanılarak kalın bizmut tabakası üzerine çinko iyonlarının ışık hızının yaklaşık yüzde 10’u bir hızla gönderilmesi ile oluşturuldu. Nadir olan bir sıklıkla bu bombardıman sırasında bizmut ve çinko atomları bir element oluşturmak için kaynaşacaktır. Sonucunda ise 113 elementinin süper ağır atomu oluşur ve çok kısa bir süre içerisinde kararsız olan radyoaktif izotoplarına bozunur.
Gökhan Atmaca, MSc.
Takip: twitter.com/kuarkatmaca
İletişim: facebook.com/anadoluca
Kaynak:
http://www.gizmag.com/new-periodic-table-elements-confirmed/41139/
