Hidrojen bilindiği üzere ametal bir elementtir. Ancak yaklaşık 80 yıldır bilim adamları teoride hidrojenin metale dönüşebileceğini iddia etmekteydi. Bu yıl, ABD’deki Sandia Ulusal Laboratuvarı’nda çalışan bilim adamları bunu pratikte ispatlamayı başardılar.
Hidrojenden metal elde edebilmek için bilim adamları ilk olarak hidrojenin bir izotopu olan döteryumu, Dünya’nın manyetik alanından 20 milyon kat daha büyük manyetik alan içeren Z makinesi (görselde görülen) adı verilen bir makineyi kullanarak atmosfer basıncının 3 milyon katı büyüklüğünde basınca maruz bıraktılar. Oluşan sıvı 200 nanosaniye sonra yansıtıcı bir hal aldı. Bu da döteryumun metalik hale geldiğini göstermiş oldu.
Sandia Ulusal Laboratuvarı’ndaki araştırma grubunun kuramsal fizikçisi Mike Desjarlais, ilk birkaç denemeden sonra başarılı olup olamayacaklarını merak edip, verileri gördüklerinde büyük bir heyecan yaşadıklarını belirtti. Elde edilen bulgular bilim insanlarının ‘gezegenlerin evrimi’ konusundaki düşüncelerini etkileyebilecek bir öneme sahip olabilir. Gezegenlerin zamanla soğuması nedeniyle yaşları hesaplanırken sıcaklık değerleri kullanılıyor. Ancak hidrojenin metalleşmesi nedeniyle yüzey sıcaklığı artabiliyor. Gezegenlerin yaşları, tıpkı Satürn’de olduğu gibi yaşına göre olması gerekenden daha sıcak olabiliyor.
Burak Kesayak
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü
Kuark Bilim Topluluğu Popüler Bilim Yayın Grubu
Kaynak:
http://www.popsci.com/z-machines-hydrogen-gambit
Görsel, Randy Montoya; Sandia National Laboratories
