Dünya üzerindeki en büyük 15 şehirden 11’i kıyıların üzerine kurulmuştur. Kara ve deniz arasındaki bu zayıf bariyer geçmişte insanlık için aslında büyük bir nimetti. Çünkü bu liman şehirleri ülkeler arasındaki ticaretin can damarı iken küresel dünyada limanları birbirine bağlıyordu. Şimdi deniz su seviyesi bu şehirlerde yaşayan milyonlarca insanı etkileyecek bir sonla tehlikeli bir şekilde yükseliyor.
NASA’nın birkaç hafta kadar önce yayınladığı yeni tahminlerine göre deniz su seviyesinin çok da uzak olmayan bir gelecekte muhtemelen bazı yerlerde yaklaşık bir metre artacak. Buna neden olan ise ısınan su ve eriyen buzullar.
NASA aynı zamanda 1992 yılından bu yana deniz su seviyelerinin yaklaşık 8 santimetre kadar arttığını tahmin ediyor. Şimdiye kadar gerçekleşmiş olanla yakın gelecekte olması beklenen arasında çok büyük bir fark var. Bu farkı oluşturan ise küresel iklim değişikliği kaynaklı küresel ısınma.
Dünya’nın mükemmel bir küre biçimine sahip olmaması bu yerküre üzerindeki değişimlerin örneğin deniz su seviyesi değişiminin dünyamız üzerinde eşit olarak dağılmayacağı anlamına gelir. Bazı yerlerde deniz su seviyesi artışı ortalama 8 santimetreyi aşarak 24 santimetreyi bulabiliyor.
Deniz su seviyesinin dünya etrafında nasıl değiştiğinin gerçek bir resmini gösterebilmek için NASA aşağıdaki bu kısa videoyu da yayınlandı. Bu videoya göre deniz su seviyesinin aslında azaldığı birkaç yer olsa bile yerkürenin büyük bir çoğunluğunda deniz su seviyesinin yükselmeye devam ettiği görülüyor.
Deniz su seviyesinin yükselmesi en çok büyük nüfus yoğunluklarının olduğu kıyı bölgelerini etkileyecek. Her yıl bu kıyı şehirleri sellere karşı 6 milyar dolar harcıyor ve 2050 yılına gelindiğinde bu maliyetin 1 trilyon dolara ulaşması NASA’da çalışan bilim insanları tarafından bekleniyor.
Bu uyarıyı biz de dikkate almalıyız. İstanbul, İzmir, Antalya, Ordu gibi bir çok şehrimiz kıyı bölgelerde kurulu ve yüksek nüfus yoğunluklarına sahip. Ayrıca son birkaç yıldır, İstanbul Üsküdar’da yaşanan karanın denize karışması görüntüleri hâlâ hafızalarımızda.
Gökhan Atmaca, Bilim Uzmanı (MSc.)
Takip: twitter.com/kuarkatmaca
İletişim: facebook.com/anadoluca
Kaynak:
Mary Beth Griggs, NASA: SEA LEVEL RISE IS GOING TO GET MUCH WORSE, Popular Science Eylül 2015.
Bir başka yazı: İklim Değişip Duruyor mu, Yoksa?
