2015 yılının en büyük dolunayı bu gece (28 Eylül gecesi) yaşanacak! Üstelik yanında bir de Ay tutulması da gerçekleşecek. Gökyüzü iki güzel olaya aynı anda sahne olacak gibi görünüyor, ne dersiniz? Ay normalden görüldüğünden biraz daha büyük ve parlak hatta rengi de biraz değişecek: bakır rengine bürünecek. Dolayısıyla bu gece karşılaşacağımız iki olay var, Süper Ay ve Ay tutulması. İkisi bir arada olduğunda ise buna Süper Ay tutulması deniliyor. 33 yıl sonra ilk defa bu olay tekrar etmiş olacak.
Bu gece gerçekleşecek bu olay vesilesiyle gelin bu kavramları bir tekrar edelim. Süper Ay, Ay ile Dünya arasındaki mesafenin en aza indiği bir zaman diliminde Ay’ın parlaklığının normalden %30 daha parlak ve büyüklüğü normalden %14-16 daha büyük görüneceği anlamına geliyor. Bununla ilgili olarak NASA’nın hazırladığı görsel daha iyi anlaşılmasında yardımcı olabilir,
Ay tutulması ise uydumuz Ay ile Güneş’in arasına Dünya’nın girmesiyle Ay Dünyamızın gölgesinde kalıyor ve bu duruma biz Ay tutulması diyoruz. NASA’nın hazırladığı görsel yeterince açıklayıcı,
Ve Süper Ay tutulması… Bu iki olayın bir arada gerçekleşmesi durumuna da Süper Ay tutulması deniliyor. Ancak bu olay Süper Ay ya da normal Ay tutulması kadar sık gerçekleşmiyor. Bu nedenle, bu gece gerçekleşecek olan Süper Ay tutulması nadir gerçekleşen olaylardan biridir. Hatta öyle ki, Süper Ay tutulması 1900 yılından bu yana sadece 5 kez gerçekleşti. En son gerçekleştiğinde ise yıl 1982 idi. Bu gece ülkemizde sabaha karşı görebileceğimiz bu olayı tekrar görmemiz için 2033 yılına kadar beklememiz gerekiyor.
Bu arada siz bu olayı çeşitli yerlerden kanlı Ay tutulması olarak duymuş olabilirsiniz. Elbette ki, bu şekilde söylemek ve duyurmak daha ilgi çekici. Çeşitli “basın” organları tık ya da reyting peşinde olduğu için bu ifadeyi kullanmaktadırlar. Aslında olan olay, Ay tutulması sırasında uydumuz Ay’ın Güneş’e göre Dünya’nın arkasında kalması nedeniyle Güneş’ten aldığı ışığı artık tam olarak yansıtamamaktadır. Üzerine gelen ışık ise Dünya’nın atmosferinden geçip giden ışıktır. Güneş’ten gelen ışığın mavi olanı atmosferimizden geri saçılır ve saçılmayan kırmızı ışık ise Ay’ın üzerinden geri yansır. Sonuç olarak Ay’ın rengi normalde olandan kısa süreliğine farklıdır. Bu farklılığı değişik bir şekilde ifade etmenin yolu olarak da kanlı Ay tutulması sözü ortaya çıkmıştır.
Ülkemizde bu Süper Ay tutulmasını gözlemlemek isteyenler saat 03:11’den sonra gökyüzü gözlemlerine başlayabilirler. Saat 05:47’de tam tutulmayı görebilirler [2].
Gökhan Atmaca, MSc. twitter.com/kuarkatmaca
Kaynaklar:
- http://nasa.tumblr.com/post/129807068979/what-is-a-supermoon-lunar-eclipse
- http://www.kozmikanafor.com/2015/09/super-ay-tutulmasi-28-eylul/
