Bir grup araştırmacı iki ikili yıldızdan oluşan eşsiz bir yıldız sistemini tanımladılar. Galler’de bu hafta gerçekleşen Birleşik Krallık Ulusal Astronomi Toplantısı’nda bulgularını açıklayan araştırmacılar SuperWASP’ı (Gezegenler İçin Geniş Açılı Arama) kullarak bu keşfi yaptılar. SuperWASP Kanarya Adaları ve Güney Afrika’da yer alan görece düşük maliyetli kameralarla donatılmış bir gözlemevidir. Bir yıllık süre boyunca bu gözlemevi gökyüzünün farklı kısımlarındaki parlaklığın haritasını çıkarmaktadır. İngiltere’nin önde gelen gözlemevi programlarından biridir ve bu parlaklık haritalama gözlemleri sırasında bir diğerinin önünden geçen yıldızlar parlaklıkta çift değişim oluştururlar. Bu değişim araştırmacıların keşif yapmasına olanak tanır.
Keşfedilen beş yıldızlı yıldız sistemi Büyükayı Takımyıldızı’nda Dünya’dan 250 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor. Tüm yıldızların aynı düzlem üzerinde yörüngede dolanmaları aynı toz ve gaz proto-yıldız diskinden oluştuğuna işaret ediyor. Yıldızlardan bir çiftinin birbirine çok yakın şekilde yörüngede dolandıkları belirlenmiş ve bunlara contact binary (muhtemelen ikili temas diye çevrilebilir) denilmekte. Bu tür durumdaki bir ikili yıldız sisteminde yıldızlar birbirine dokunacak kadar yakındır, kendi dış gaz katmanlarını paylaşarak kaynaşmış durumda olabilirler. İkili yıldız sistemindeki yıldızlar neredeyse 3.2 milyar kilometre kadar birbirlerinden uzaktır. Bu keşfedilen yıldızlardan iki çifti ise birbirinden 20 milyar kilometre yani Neptün’ün yörünge çapının dört katından daha fazla bir mesafeyle ayrılmışlardır. Bu iki ikili yıldız sisteminin keşfinden sonra araştırmacılar hesaba katmadıkları ilave bazı ışık dalgaboylarını tespit ettiler. Bu ilave ışık dalgaboyları bu karmaşık yıldız sistemindeki beşinci yalnız bir yıldızın varlığını ortaya çıkardı.
Araştırmacılar bu egzotik yıldız sistemi içindeki yıldız çiftlerinin etrafında dolanan gezegenlerin olabileceğini tahmin ediyorlar. Ancak bu keşfedilen ilk beş yıldızlı sistem değil, daha önce NASA’nın Kepler Uzay Teleskobu başka bir beş yıldızlı sistemi keşfetmişti.
Gökhan Atmaca, Bilim Uzmanı (MSc.)
Takip: twitter.com/kuarkatmaca
İletişim: facebook.com/anadoluca
Kaynaklar:
Popular Science
https://en.wikipedia.org/wiki/Contact_binary
http://www.superwasp.org/
