Küp uydular daha önce gezegenimiz yörüngesine bırakılmıştı ama şimdi ilk defa gezegenlerarası bir görevde kullanılacaklar. Sadece 10 santimetre genişliğe sahip olan bu küp uydular (CubeSats) NASA’nın Mars’a gidecek olan sonraki misyonu sırasında gezegenin yörüngesine dağıtılacaklar.
Küp uydular uzayda iletişim ağı kurmak için en ucuz, en etkili yollardan biridir. Ağırlıkları ise 1 ila 10 kilogram olan bu nanouydular genellikle güneş panellerinden, haberleşme ekipmanlarından ve birkaç bilimsel cihazdan daha küçüktürler. Bu özelliklerinin yanı sıra araştırmacılar bu küp uyduların manevra kabiliyeti edinmesi hatta yeni yörüngeye yönlenmesi için yardımcı olabilecek ufak itme sistemleri geliştiriyorlar.
NASA’nın Mars’la ilgili planladığı sonraki misyon Mars’ın iç yapısının anlaşılmasına yönelik ilk proje olan “Sismik İncelemeler, Jeodezi ve Isı Taşınımı kullanılarak İç Yapı Keşfi” olarak adlandırılan InSight misyonudur. Bu misyon ile birlikte bu küp uydular Mars’a gönderilecek.
NASA’nın planladığı ise şöyle: InSight misyonu UHF radyo bandında veri iletecek ve küp uydular UHF sinyallerini alıp X-bandında aktaracak. Küp uydular olmadan bu Mars Kaşif Yörünge aracı vasıtasıyla birkaç saat gecikmeyle gerçekleşebilir ama işte bu küp uydular ile bu süreç daha hızlı işleyecek. Çünkü bu yörünge aracı ile aynı anda bir banddan bilgi alırken diğer banddan bilgi aktarımı yapılamıyor.
NASA bu nanouyduların 2016 yılının Eylül ayında Mars’taki kara araçlarının Dünya ile gerçek zamanlı olarak veri iletiminde yardımcı olmasını bekliyor. Eğer bu küp uydularla ilgili Mars projesi başarılı olursa, gelecekte gezegenlerarası misyonlarda bu küp uyduların kullanımı yaygınlaşacak gibi görünüyor.
NASA bu proje ile ilgili bir video hazırlamış:
Gökhan Atmaca, Bilim Uzmanı (MSc.)
Takip: twitter.com/kuarkatmaca
İletişim: facebook.com/anadoluca
Kaynak:
Charles Q. Choi, First CubeSats Planned for Mars, IEEE Spectrum
Illustration: JPL-Caltech/NASA