Bir kuantum bilgisayarı dolanıklık ve süperpozisyon gibi kuantum mekaniksel olguları kullanarak veri işlemleri gerçekleştiren bir hesaplama sistemidir. Yani kuantum bilgisayarlar kuantum fiziği özelliklerine dayalı veri üretirler. Dijital bilgisayarlar ise bitlere kodlanmış verileri sağlarlar. Geniş ölçek kuantum bilgisayarlar herhangi bir klasik bilgisayardan daha hızlı bir şekilde problemleri çözmek için kuantum sistem simülasyonu veya tam sayı çarpanlarına ayırma algoritmaları kullanır.
Google’ın Kuantum Bilgisayarı
2009 yılının başlarında, Google Kanada’dan D-Wave Systems şirketi ile olan işbirliğini duyurmuştu ve bu işbirliğine NASA da katılıyordu. Bu işbirliği projesi bir 512-kuantum bit (kubit) D-Wave Two kuantum bilgisayarını kullanarak bazı karmaşık hesaplamalı problemler çözme işiydi.
Bu projenin ardından, 2013 yılının Mayıs ayında, bu üçlü Kuantum Yapay Zeka Laboratuvarı girişimini başlattı. Bu laboratuvar düzenli bilgi kalıplarını gözlemleyen hesaplama sistemleri yani öğrenebilen makinelerin geliştirilmesini hedefleniyor.
2013 yılında Google New York’ta düzenlenen bir bilim filmleri festivalinde bir kısa-filmi gösterime sundu. Bu film NASA’nın Ames Araştırma tesisinde kurulumu yapılan D-Wave kuantum bilgisayarının kuantum hesaplama ve uygulamaları hakkında açıklamalar içeriyordu. Bu kısa filmi aşağıda izleyebilirsiniz.
Tanıtımı yapılan bu D-Wave kuantum bilgisayarı toplam 512 kubitlik algoritma kapasitesine sahip dört tane 128 kubit çip çalıştırmakta. Bu çipler kuantum dolanıklığa dayalı bir şekilde çalışmaktadır. Bu kuantum dolanıklık olgusunu detaylı bir şekilde birkaç kez KBT Bilim Sitesi’nde açıklamıştık. Yine de, birbirinden fiziksel olarak bir bağlantısı olmayan farklı parçacıkların birbirlerinin özelliklerini etkilemesi olarak kısa bir tanım vermek mümkün. Ayrıntıları diğer yazılarımızda bulabilirsiniz.
Araştırmacıların gelecek planlarından biri 512 kubitten 2048 kubite çıkmak. Böylece daha karmaşık hesaplamaların üstesinden gelmek için yeterli güç sağlanmış olacak.
Google bu kuantum bilgisayarı kullanarak neler yapabilir?
Jet uçağı tasarımları, uydu sistemleri, finans hesaplamaları, ilaç keşfi ve sibergüvenlik gibi alanlarda Google’ın kuantum bilgisayarı Google’a büyük ilerlemeler sağlayabilir.
Google bu kuantum bilgisayarı teknolojisinin geliştirilmesine 2013 yılında yaklaşık 10 milyon dolarlık bir yatırım yaptı. Bu yatırımla birlikte, Google’ın araştırmacıları daha karmaşık algoritmalarının kuantum hesaplama mekanizmasını daha ileriye taşıyacak şekilde geliştirilebileceğini düşünüyorlar.
Gökhan Atmaca, Bilim Uzmanı (MSc.)
Takip: twitter.com/kuarkatmaca
İletişim: facebook.com/anadoluca
Kaynak:
Azoquantum.com, What Will Google’s Quantum Computer do?, Kasım 2013