Hubble Uzay Teleskobu’nun yakaladığı yukarıda görülen yeni bir görüntü evrenin derinliklerinden gelen ışıktan ortaya çıkan gülen bir yüz ifadesi gibi görünüyor.
Fotoğraf SDSS J1038+4849 galaksi kümesine ait. İki parlak nokta sanki gözler gibi, başka biri de bir burun gibi görünüyor ve ışığın eğrili oluşu ağız ve yüz hatlarını oluşturmuş. Genel olarak baktığımızda ise tüm bunlar galaksi kümesinde mutlu bir yüz izlenimi oluşturuyor.
Ancak gerçekte, iki “göz” her biri uzak bir galaksiyi temsil ediyor ve ışık eğriliği ise galaksi kümesi civarındaki kütleçekimi tarafından bükülmüş ışığın kendisidir. Bu olay kütleçekimsel mercekleme etkisi olarak bilinir.
Albert Einstein’ın genel görelilik ilkesi büyük kütleli cisimlerin aslında etraflarındaki uzayı büktüklerini göstermişti. Işık da böyle bir uzayın büküldüğü alandan geçtiğinde, yeniden yönlenebilir, şiddeti değişebilir ya da biçimi bozulabilir. Aslında bir nevi bir mercekten geçiyormuş gibi de düşünülebilinir.
Galaksi kümeleri de evrendeki en kütleli cisimlerdendir ve oldukça güçlü kütleçekimsel mercekleme etkileri oluşturabilir.
Bu kozmik gülen surat durumunda, galaksi kümesi ve uzak ışık kaynakları Hubble Uzay Teleskobu ile öyle mükemmel bir düz çizgi boyunca hizalanmış olacak ki, bu güzel “mutlu” fotoğrafı görebilmiş olduk.
Yazının sonuna gelmişken son bir bilgi notu daha ekleyelim. Bu kütleçekimsel mercekleme etkisi aynı zamanda görünür olmayan başka cisimlerin tanımlanmasında kullanılıyor. Bu cisimler arasında karadelikler hatta karanlık madde bile var.
Gökhan Atmaca, Bilim Uzmanı (MSc.)
Takip: twitter.com/kuarkatmaca
İletişim: facebook.com/anadoluca
Kaynak:
Calla Cofield, Say Cheese! Hubble Telescope Sees Cosmic Smiley Face in Space, Space.com
Credit: NASA/ESO; Acknowledgement: Judy Schmidt
