Karanlık maddenin yavaşça karanlık enerjiye dönüşebildiğine dair bir ipucu İngiltere ve İtalya’dan evren bilimcilerden oluşan bir araştırma grubu tarafından ortaya çıkarıldı. Dönüşümün etkileşme doğası bilinmezken, bu süreçten geçmiş sekiz milyar yıl boyunca evrendeki galaksilerin ve diğer büyük ölçekli yapıların büyümesinin yavaşlamasının sorumluğu olduğu söylenebilir. Eğer bu dönüşüm şu an ki oranda devam ederse, evrenin soğuk, karanlık ve boş bir yere dönüşmesi yani nihai kaderi beklenenden daha erken gelebilir.
Evrenin hızlanarak genişlediği 1998 yılında keşfedilmişti ve bu keşfi yapanlar 2011 Nobel Fizik Ödülü‘nün sahibi olmuşlardı. Evrenin gelişimine dair en iyi model soğuk karanlık madde (Cold Dark Matter – CDM) boyunca bir kozmolojik sabiti içermektedir. Bu sabit evrenin genişlemesini tanımlamaktadır. Soğuk karanlık madde elektromanyetik radyasyon ile etkileşmeyen yavaş hareketli parçacıklar içermektedir ve bunlar çok uzun ömürlüdürler. Evrendeki maddenin yaklaşık %85’i bu parçacıklardan oluşur ve böylece onların kütleçekimsel kuvveti büyük ölçekli yapıların oluşumunda baskın olur.
Bu model çok farklı gözlemlerle desteklenirken, bazı uyumsuzluklar son zamanlarda kendini göstermiştir. 2013 yılında Planck uzay teleskobu ile kozmik-mikrodalga-arkaplan ışıması verileri kullanılarak, bu model ile evrenin tarihi boyunca galaksiler gibi büyük ölçekli yapılardaki büyüme oranları tahmin edildi. Ancak farklı birkaç çalışma gösterdi ki bu oranlar Planck uzay teleskobundan gelen verilerin kullanıldığı modelin tahmin ettiğinden daha yavaş. Bu da şu anlama gelir, soğuk karanlık madde evrenden giderek gözden kaybolmaktadır.
Roma Üniversitesi’nden Valentina Salvatelli, Najla Said ve Alessandro Melchiorri ile Portsmouth Üniversitesi’nden David Wands ve Marco Bruni bu gözlemleri birbirleri ile uzlaştırmak için yeni bir fikir ortaya attılar. Az önce bahsettiğim modeli genişleterek karanlık maddenin karanlık enerji oluşturmak için bozunduğunu öne sürdüler. Gözlemlere karşı modellerini sağlamak için, Planck uzay teleskobundan gelen verileri kullanan model ile galaksi araştırmalarındaki kızıla kayma uzay çarptıtma ölçümlerinden türetilen veriler kıyaslandı.
Böylece araştırmacılardan David Wands’a göre araştırma grubu “karanlık enerjinin daha iyi bir modelini” bulmuş oldu. Çalışmaları ile ilgili ayrıca şunları da söylemiş, “Karanlık enerji artıyorsa ve karanlık madde buharlaşıyorsa, biz büyük, boş, sıkıcı ve neredeyse hiçbir şeyin olmadığı evren ile sona yaklaşacağız.”
Araştırmacılar çalışmalarını Physical Review Letters dergisinde yayınladılar. Detaylara bu makaleden ulaşabilirsiniz.
Gökhan Atmaca, MSc.
Takip: twitter.com/kuarkatmaca
İletişim: facebook.com/anadoluca
Kaynak:
http://physicsworld.com/cws/article/news/2014/nov/18/is-dark-energy-eating-dark-matter
