Tam olarak Dünyamızın tıpkısının aynısı nasıl bulunabilir?
Bugüne kadar bulunan Güneş Sistemi dışındaki gezegenlerin çoğu Jüpiter ya da Neptün gibi dev gaz gezegenlerinin benzerlerinden oluşuyordu. Hatta katı bir yüzeyi olmayan, gezegenimize hiç benzemeyen pek çok gezegen keşfedildi. Dünya’ya benzer gezegenleri aramaya devam ederken, tam olarak Dünya‘ya benzeyen ikiz bir gezegenin sahip olması gereken beş özelliği vardır: Bu özelliklere göre keşfedilen yeni gezegenin Dünya’ya olan benzerliği belirlenir:
1) Kayalık bir yüzey ile Dünya büyüklüğünde olmalı
Şimdiye kadar, gökbilimciler Dünya’ya ölçülen büyüklük ve kütle açısından benzer tek bir gezegen buldular: Bu gezegenin adı Kepler 78 b‘dir ve geçtiğimiz Ekim ayında duyurulmuştu. Yeni bir çalışma Dünya’nın çapından daha küçük çaplı çoğu gezegenin kaya gezegenlerden olduğunu gösterdi. Kepler uzay aracı ise 1000’den fazla aday buldu ama ancak onlar henüz Dünya’ya benzeyip benzemedikleri teyit edilmedi.
2) Güneş benzeri bir yıldızın yanında ama çok da yakın değil…
Her beş Güneş benzeri yıldızdan birinin yaşanabilir bölgelerinde Dünya büyüklüğünde gezegenlere sahip olduğu California Üniversitesi’nden araştırmacıların yaptığı yeni analizlere göre belirlenmişti. Bu gelişmenin de haberini yayınlamıştık. Fakat Kepler’in belirlediği tüm kayasal yaşanabilir bölgedeki adayları sönük kırmızı yıldızların etrafında dönmektedir. Başka bir Güneş etrafında dönen başka bir Dünya bulmak birkaç yıl boyunca yıldızları izlemek anlamına geliyor.
3) Sıvı suya sahip olması
Gökbilimciler bazı Güneş Sistemi dışı yani ötegezegenlerin atmosferinde su buldular ama yüzey özelliklerinin belirlenmesi bu tip gezegenlerde oldukça zordur. En umut verici teknik ise exocartography ‘dir: Araştırmacılar bu teknik ile okyanuslar ve kıtaların geçmişini renklerdeki değişimlerin kaydedilmesiyle gezegenin yüzeyinin haritasını çıkarıyorlar. Böyle veriler beş on metrelik uzay teleskoplarının geliştirilmesini gerektiriyor.
4) Biyolojik işaretler
Bir gezegende yaşam varsa bu gezegenin kimyasını etkileyecektir. Bu işaretleri algılamak için gezegenin spektrası alınır. MIT’te gökbilimci olan Sara Seager Dünya’nın çok sayıda biyolojik işaretlere sahip olduğunu ve bu işaretlerin astrobiyologların Dünya’dan başka bir gezegen üzerinde birinin geçerli olduğunu bilmediklerini söylüyor.
5) Ve akıllı yaşam…
Eğer uzaylılar uzay boyunca haberleşmek için kızılötesi laserları kullanıyorlarsa Dünya Dışı Akıllı Yaşam Arama ağı SETI bu sinyalleri yakalayarak ilk iletişimi kurabilir. Bu yaz, bilim insanları California’da Lick Gözlemevi’nde kurulumu yapılacak olan kızılötesi dedektörleri kullanan yeni bir SETI arama programı başlayacak.
Dünya’nın İkİzİnİ Bulmada Yenİ Mİsyonlar
Transit Ötegezegen Araştırma Uydusu (TESS)
Uzaya Fırlatma: 2017 yılı
TESS bütün gökyüzünde yakın yıldızların etrafında dolanan ötegezegenlerin geçişini kolay bir şekilde görmek için kullanılacak. Kepler’in dört yıllık çabasından daha yüzeysel bir arama yapacak olmasına rağmen çok daha fazla yeri kapsayacak şekilde aramalarını yapması bekleniyor.
James Webb Uzay Teleskobu
Uzaya Fırlatma: 2018 yılı
Hubble’ın mirasçısı olacak bu uzay teleskobu Hubble’dan yedi kat daha güçlü olacak ve ötegezegenlerin atmosferleri hakkında yeterince ayrıntıyı öğrenebilmemizi sağlayacak bir gelişmişliğe sahiptir. Doğrudan fotoğraflar çekebilme özelliği de var.
Starshades (Yıldızgölgeliği)
Uzaya Fırlatma: Belirsiz
Gerçekten ayrıntılı gözlemler için, gökbilimciler yıldızın ışığını engelleme ihtiyacı duyuyorlar çünkü gökbilimciler gezegeni daha açık ve net bir şekilde görmek istiyorlar. Birkaç araştırma grubu uzay tabanlı bir yıldızgölgeliği geliştiriyorlar. Bu yörüngedeki bir teleskobu yıldıza göre yeterince bir hassaslıkla kendisini hizalayıp yıldızı gizlemeyi ve gezegeni ortaya çıkarmayı sağlaması planlanıyor.
Gökhan Atmaca, MSc. twitter.com/kuarkatmaca | facebook.com/anadoluca
Kaynak: http://www.popsci.com/article/science/how-find-our-planet’s-twin?src=SOC&dom=tw
Image Credit: ESO/M. Kornmesser/Nick Risinger
