Doğada yaşayan birçok hayvan kesinlikle çok farklı özelliklere ve görevler sahiptir. Aynı zamanda hissetme konusunda da yine yaratıcı tarafından kendilerine büyük yetenekler verilmiştir. Koku, duyma, tanıma gibi algılama yetenekleri, doğa da savunmasız kaldıkları anda kendilerini korumak ve kendi türlerini bulmak için kullandıkları yeteneklerden bazılarıdır. Bu özelliklerin yanı sıra birçok hayvan tehlikeleri hissedebilir. 1999 yılında yaşadığımız merkez üssü İzmit olan depremin henüz çoğu izlerini silebilmiş değiliz. Çok fazla insan yaşamını yitirdi ve çoğu insan evsiz kaldı. Bu depremden sonra çoğu yerde şunları duymuşsunuzdur belki. Muhabbet kuşları depremi hissetmişler ve çok fazla öterek tehlikeyi haber vermişler. Bir başkası herhangi bir tehlike anında tavukların kanatlarını çok fazla çırparak öttüğünü söylemiştir. En bilindik örnek ise farelerin tehlikeleri sezerek hemen oradan uzaklaşmasıdır. Farelerin hissiyatı da çoğu filme de konu olmuştur. Ancak bu örneklerin dışında köpekleri de yabana atmamak gereklidir. Köpekler koklama konusunda oldukça yetenekli hayvanlardır. Buna ilaveten okuduğum bir çalışmada Dünya’nın manyetik alanındaki küçük bir değişikliğe karşıda duyarlı hayvanlarmış [1].
Çek Cumhuriyeti’nden bir araştırma grubu Dünya’nın manyetik alanındaki değişimine karşı duyarlı veya tepki verebilen hayvanlar listesine köpekleri de eklemişler. Bu çalışma Frontiers in Zoology dergisinde yayınlanmış. Araştırmacılar, Dünya’nın manyetik alanının durgun olduğu zamanlarda, deneysel alanlarda köpekleri yürüttü ve onların dışkılarını yaptıkları pozisyonun kuzey-güney duruşu olarak belirledi. Manyetik alan duyarlılığına sahip izlenimi veren bir hayvanların listesinin büyümesi merak uyandırmaktadır. Araştırmacılar köpeklerin böyle bir yeteneklerinin olup olmadığını anlamak için köpeklere odaklanmışlar.
Bazı temel gözlemlerden sonra, köpeklerin dışkılama anında farklı duruşlar sergilemesi, araştırmacılar için bazı farklı alanlarda çalışma yapması için yeterli neden oluşturmuş. Bu çalışma köpeklerin çevreden etkilenmemesi için açık alanda yapılmış. Daireler çizen ve toplamda 1893 kez dışkılayan 37 farklı ırk olarak 70 köpek gözlenmiş. Çalışma raporunda köpeklerin, çok açık bir şekilde dışkılamak için kuzey-güney duruşunda eğimli olarak vücutlarını hizaladığı sergilenmiş. Dünyanın manyetik alanının durgun olmadığı kabul edildiğinde köpekler böyle bir yönelim tercih etmemişler. Net bir manyetik alan olduğunda köpekler bunu hissetmişler ve açıklanamayan nedenlerle belirli bir pozisyonda vücutlarını hizalamışlar.
Köpekler Doğu-Batı doğrultusunda hizalanmadan kaçınmışlar. Bu çalışmada köpeklerin değişen manyetik alanda kendilerini Kuzey-Güney doğrultusunda hizalayarak dışkılarını yapmaları onların açık olarak manyetik alana duyarlı olduklarını göstermektedir. Çoğu durumda nasıl yaptıkları hala belirsiz olmasına rağmen diğer çalışma sonuçlarına göre sığır, geyik, tilki, kuşlar ve balıkların bazı türleri gibi bazı hayvanlar Dünya’nın manyetik alanına göre hareketlerini düzenliyorlar.
Polat Narin – Kuark Bilim Topluluğu
Kaynak:
[1] http://phys.org/news/2014-01-dogs-sensitive-small-variations-earth.html#ajTabs
