Dünya'dan 450 ışık yılı uzaklıkta keşfedilen bebek gezegen LkCa 15 b ve onun yıldızı.
10 metrelik Keck teleskoplarının yardımıyla bir yıldız etrafında gezegen oluşum süreci doğrudan ilk defa görüntülenebildi. Ayrıca bu görüntüler, dış toz diski ve ana yıldız arasında geniş bir boşlukta gezegenin oluşmaya başladığını ortaya koymaktadır araştırmacılara göre.
Havai Üniversitesi Astronomi Enstitüsü’nden astronom Adam Kraus, geçmişte yıldıza yakın böylesine bir olayın ölçülemeyeceğini ama şimdi, ilk kez gezegenin kendisi onun etrafındaki toz maddesi ile birlikte doğrudan ölçebildiklerini belirtti.
Sol taraftaki diskin içindeki deliğin iç yarıçapı Dünya ile Güneş arasındaki uzaklığın 55 katıdır.
Diyafram maske interferometri olarak adlandırılan bir teknik ile Keck teleskoplarından daha iyi yararlanılarak böyle doğrudan bir ölçüm gerçekleştirilebildi. Bu teknik sayesinde atmosferik çarpıtmaların önüne geçilebiliyor ve ayrıca küçük aynalar dizisine benzer bir şekilde Keck teleskopları bir arada potansiyelinden çok daha büyük şekilde dev bir teleskop gibi ışığın toplanması sağlanıyor. Böylece de bu keşif gerçekleşmiş oldu. Bu tekniğin bir benzerinin en büyük uygulaması Avrupa Güney Gözlemevi’nin ALMA gökbilim projesinde gerçekleştirilecek. ALMA’daki teleskoplar Keck teleskoplarından daha gelişmiş düzeyde oldukları için bu tür bir gezegen oluşumunun 50 bin yıl sonrasını değil belki de çok daha ilk zamanlarını gözlemleme şansını elde edebileceğiz ALMA bu yüzden günümüz gökbilimi için çok önemli bir proje. ALMA ve Avrupa Güney Gözlemevi hakkında detaylı bilgiler için ESO Türkiye sayfasını ziyaret edebilirsiniz:
http://www.esoturkiye.org
LkCa 15 b ise aslında henüz bir başlangıç. Yıldız oluşum bölgelerinde 150 genç tozlu yıldızın incelenmesi hâlâ sürüyor.
Koca bir bebek: LkCa 15 b
LkCa 15 b, 6 Jüpiter kütlesine sahip bir kuyruklu gezegen gibi görünüyor, şimdilik. Ancak gezegenin oluşumu hâlâ sürüyor ve Kraus’a göre bu oluşumun sonunda gezegen önemli ölçüde küçülecek. Bunu ise şöyle açıklamaktadır:
“Bize gelen ışığın çoğu bu nesnenin üzerindeki malzeme tarafından yayımlanabilir. Yani altı Jüpiter kütlesi gerçekten en üst sınır olarak kabul edilir. Işık çok az bir kısmı gezegenden gelmektedir ve bu nedenle, o çok daha az kütlelidir.”
Astronomlar bu şekildeki genç tozlu yıldızların etrafındaki gezegenlerin oluşumunu incelemeyi sürdürüyorlar. Bu araştırmalar ile evrenin keşfi böylelikle devam etmektedir.
Topluluğumuzun ücretsiz bilim dergisi NetBilim’in son sayısını mutlaka okumalısınız! :
http://www.physorg.com/news/2011-10-youngest-planet.html
http://www.space.com/13328-youngest-alien-planet-exoplanet-formation.html
Yayınlanan makale:
http://arxiv.org/PS_cache/arxiv/pdf/1110/1110.3808v1.pdf
