Doğa 6
Manyetik Kuvvet
“Elektrik ve Manyetizma” isimli yazı dizimizin bir önceki yazısında manyetizmaya bir giriş yapmış, manyetik alanı ve Lorentz kuvvet yasasını tanımlamıştık. Bu yazımızda manyetizmanın aslında hareketli yüklerin bir diğeri üzerine sarf ettiği kuvvetten başka bir şey olmadığını göreceğiz. Elektrikte yüklerin birbiri üzerine sarf ettiği kuvvet elektrik alan ile yükün çarpımı olarak ifade ediliyordu. Bu kuvvet de […]
Serbest Salınımlar ve Doğal Frekanslar
Bir sistem denge konumundan bir şekilde itildiğinde-çekildiğinde serbest salınım hareketi yapmaya başlar ve herhangi bir dış etki olmaksızın bu salınım devam eder. Serbest salınım hareketini periyot ve frekans ile tanımlayabiliriz. Salınım sisteminin doğal periyodu serbest salınımın bir tam turunun tamamlanması anlamına gelir. Bir saniyede bir sistemin serbest salınımlarının titreşim sayısı ise sistemin frekansı olarak tanımlanır. […]
Milikan’ın Yağ Damlası Deneyi
1910 yılında fizikçi Robert Andrews Milikan temel elektrik yükü olan elektron üzerine klasik yağ damlası deneyi ile ilk yük ölçümünü gerçekleştirdi. Fizikçiler olarak bir elektronun yükünü temel elektrik yükü birimi olduğunu biliyoruz. Bu yükün miktarı 1.602×10-19 Coulomb’dur ve doğada oluşan en küçük yük miktarıdır. Bu temel elektronik yük daha küçük yük miktarlarına bölünemez. Robert Milikan […]
Işık, Foton ve Dalga-Parçacık İkiliği
Işığın parçacıklar veya dalgalardan oluşup oluşmadığı hakkında bir tartışmanın ilk yıllarında, dalga-parçacık ikili doğası elektronların karakteristik özelliği kısa süre içinde bulunmuştu. Dalgalar gibi ışığın parçacık özelliğini açıklayabilmek için keşfedilen fotoelektrik olayın yanı sıra, ışığın bir parçacığın doğasına da sahip olduğu fotoelektriğin aydınlatıldığı yüzyılın başında kanıtlandı. Diğer taraftan elektronların parçacık özellikleri, de Broglie hipotezi ve Davisson-Germer […]
Işık ve Elektromanyetik Spektrum
Işık uzayda yol alırken dalga gibi, madde ile etkileşimi sırasında tanecik gibi davranır.Işığın dalga gibi yol alması; yarığın belli bir aralıktaki birim yüzeyde belli bir dalgaboyuna sahip ışığın yarıktan geçmesinden sonraki deseni dalga hareketi yapmasına neden olur. Bu durumda ışık sürekli spektruma sahip olması gerekirken foton çarpması meydana gelmiş ve girişim-kırınım olaylarını ortaya çıkarmıştır. Olaya […]
Volkanik Yıldırımlar Neden Oluşuyor?
Neden bir volkanik patlama bazı zamanlar yıldırıma neden olur? Aşağıdaki fotoğrafta, Japonya’nın güneyindeki Sakurajima volkanının Ocak ayının başlarındaki yanardağ patlaması yakalanmış. Magma kabarcıkları oldukça sıcak ve onlar Dünya’nın yüzeyi üzerinden sıvı kaya patlamaları gibi kızıllaşıyorlar. Aşağıdaki fotoğraf volkanın zirvesi civarında görülen yıldırım nedeniyle özellikle dikkat çekicidir. Volkanik yıldırımın nedeni daha az açık olasa da bu […]
Mini Buzul Çağı Mı Geliyor?
Ücretsiz bilim dergimizin Nisan 2012 sayısında yayınladığımız “Mini Buzul Çağı ve Küresel İklim Değişikliği” isimli yazımızın son kısmını aşağıdaki gibi yayınlıyoruz. Bir bütün olarak yazımızı incelemek isterseniz yazımızın sonundaki bağlantıya tıklayabilirsiniz. Mini Buzul Çağı Mini Buzul Çağı, “Ortaçağ Isınma Dönemi” sonrası meydana gelen soğutma dönemidir. Gerçek bir buz devri olmasa da 1939 yılında François E. […]
Buz Devirleri ve Küresel İklim Değişikliği
Karbondioksit, metan gibi sera gazlarının atmosferimizde özellikle de insan aktiviteleri sonucunda artmasıyla beraber gezegenimizin ortalama sıcaklığında artış yaşandığı son on yıllardır bilim dünyası tarafından tartışılan Kyoto Protokolü gibi ülkelerin hükümetlerini ilgilendiren bir konu oldu. Özellikle yaz aylarında aşırı sıcaklıklar yüzünden insanların yaşamını yitirdiği ile ilgili haberlerde sıkça duyduğumuz “Küresel Isınma” kavramı gezegenimiz üzerinde yaşanan küresel […]
Maddenin Dördüncü Hâli: Plazma
Madde, maddeyi oluşturan atomların enerjileri bakımından 3 hâlde düşünülüyordu ve bunlar genelde herkesin bildiği katı, sıvı ve gaz hâlleri idi. Ancak daha yüksek enerjilerde maddenin enerji bakımından 4. bir hâle de dönüştüğü ve bunun da plazma olduğu düşünüldü. Plazma, 1808 yılında Sir Humpry Davy ve 1830’lu yıllarda Michael Faraday gibi bilim insanlarının çalışmaları sonucunda keşfe […]
Klasik Fizik
Klasik Fizik’te Dünyamız Fizik bilimi, eski Yunancada doğa bilimi olarak kabul edilirmiş. Terimsel tanımına baktığımızda ise enerjiyi, maddeyi ve maddenin temel özelliklerini inceleyen-irdeleyen en temel bilimdir. Fizik biliminin derinlerine indiğimiz zaman enerji ve maddeyi ayrı ayrı incelemediğini görmekteyiz. Fizik bilimi enerji ile madde ilişkilerini de incelemektedir. Aslında Fizik bilimi en temel bilim olmaktan ziyade doğa […]