Dünya’nın üzerinde her saniye 10 septilyondan (1025) fazla antinötrino üretiliyor ve uzaya doğru yöneliyorlar. Galaksimizdeki yıldızlarda üretilen antinötrino sayısı Dünya’dan uzaya kaçanların 100 trilyon katıdır.
2014 yılında yayınladığımız bir haberde fizikçilerin Dünya’nın antinötrino haritasını çıkardıklarını okuyucularımıza aktarmıştık. O haberimizde, nükleer santrallerden kaynaklanan antinötrino üretimlerinin bu haritaya dahil edilmediğini ve jeolojik olaylardan oluşan antinötrinoları içeren bir harita olduğunu belirtmiştik. Hatta bunun nötrino jeofiziği gibi bir bilim dalına yol açtığını eklemiştik.
Bu konu ile ilgili çalışmalar elbette ki devam ediyor. Scientific Reports dergisinin Eylül ayındaki sayısında parçacık fizikçisi Shawn Usman ve çalışma arkadaşlarının yayınladığı bir makalede gezegenimizin kabuğu ve nükleer reaktör kaynaklı antinötrinoları içeren bir harita ortaya kondu. Bu harita, radyoaktif elemenlerin bozunması sonucu ortaya çıkan zararsız atomaltı parçacıklar olan nötrinoların karşıt maddesi antinötrinoların ilk küresel haritası olması özelliğine sahip.
Böylesine bir antinötrino haritası oluşturmak için araştırmacılar İtalya ve Japonya’daki dedektörlerden gelen ölçüm verilerini bir arada kullandılar. Yazının başında gördüğünüz bu haritadaki karanlık kırmızı noktalar sıcak noktaları yani gezegen kabuğu ya da nükleer reaktörleri işaret ederken mavi işaretli alanlar antinötrinoların daha az bulunduğu yerleri gösteriyor.
S.M. USMAN, G.R. JOCHER, S.T. DYE, W.F. MCDONOUGH, J.G. LEARNED, ADAPTED BY S. EGTS
Bu harita bilim insanları için levha tektoniği ve volkanların yakıtı sayılan Dünya’nın iç ısı sisteminin daha iyi anlaşılmasında yardımcı olabilir. Gezegendeki radyoaktif enerjiden ısının nasıl geldiği hâlâ tartışmalı olduğu için böylesine bir harita araştırmacılara daha net bir perspektif sağlayabilir.
Gökhan Atmaca, Bilim Uzmanı (MSc.)
Takip: twitter.com/kuarkatmaca
İletişim: facebook.com/anadoluca
Kaynak:
Sciencenews
