NASA, Mars gezegeninin su kaybettiğini ve Güneş radyasyonunun atmosferi nasıl aşındırdığını araştırmayı amaçlamaktadır. Mars Atmosfer ve Uçucu Gelişim (MAVEN) misyonu 18 Kasım 2013’te yerel saatte 13:28’de Atlas V Centaur roketi ile ABD’deki Florida Cape Canaveral Hava Kuvvetleri İstasyonu’ndan fırlatılarak başlatılmıştır.
NASA’nın MAVEN misyonu Mars’ta bir zamanlar var olan ince atmosferin nasıl kaybolduğunu araştıracak. Credit: NASA
MAVEN, 671 milyon dolarlık maliyetle Eylül 2014’de kızıl gezegene varmış olacak. Roket oraya vardığında Mars atmosferindeki yüksek bir elips yörüngeye yerleştirilecektir. Gezegenin yüzeyine en yakın 100 km ve en uzak noktası olan 80 km kısma konumlandırılacaktır. Tasarlanması ve inşası 10 yıl süren MAVEN üzerinde spektrometre, magnetometre ve spektrograf cihazları dâhil 8 deney ve ölçüm aracı taşımaktadır.
Mars’ın atmosferi temel olarak: argon (% 2), azot (% 1.9), karbon dioksit (% 95) ve oksijen (% 0.14)’den oluşuyor. MAVEN yaklaşık dört milyar yıl önce başlayan Mars’ın koruyucu manyetik alanı gizemli bir şekilde kayboluşuyla başlayan atmosferik kaybın mevcut sürecini ölçmek ve süreci anlamamız için kendi araçlarını kullanacaktır. Kısacası bilim insanları, bir zamanlar sıcak ve ıslak olan Mars’ın kuru bir çöle nasıl dönüştüğünü anlamak için bu görevi başlattılar. MAVEN tarafından toplanan bilgiler, hayatın evrimi için Mars’taki yaşam koşulların uygun olup olmayacağına göre yardımcı olması bekleniyor ve bu bilgiler bilim insanları tarafından büyük bir önem arz ediyor.
NASA yöneticisi, Charles Bolden fırlatıştan sonra bu öneme ilişkin şunları söyledi “Mars’taki gelişim için, kızıl gezegeninin başka kısımlarını gezmekte olan uydular ve sondalarımızdan gelen bilgileri toplamaktadır. Ve bunları 2030 yılı itibariyle insanlığın kullanımına hazırlanıyor. Bu misyon, Güneş Sistemi’nin sırlarını açığa çıkarmak ve uzak hedeflere ulaşmak için bize sağlanan bir entegre ve stratejik araştırma programının bir parçasıdır.”
Birbiri Ardına Gelen Çalışmalar
Hint Uzay Araştırma Organizasyonu’nun kendi ülkeleri adına Mars’a gönderdiği uzay aracının uzaya fırlatılışından sadece 13 gün sonra MAVEN’in fırlatılışı gerçekleştirildi. Aynı zamanda kızıl gezegenin atmosferi araştırılacak. MAVEN’in varışından 2 gün sonra Mangalyaan ismi verilen roket Eylül 2014’te kızıl gezegene varacak. “Mangalyaan”ın yapacağı araştırmalar MAVEN‟in yaptığı araştırmalara benziyor. Ve bu kötü bir şey değil.” Amerikalı Mars araştırmacısı Jeffrey Plescia tarafından Johns Hopkins bu konuda şunları ifade ediyor. “Güneş rüzgârı ve Mars’ın ekzosferinin etkileşimi, zaman ve yer arasında değişim gösteren dinamik bir sistemdir. Farklı bölgelerde 2 uzay gemisine sahip olmak süreçler ve hızlar üzerinde çok daha iyi bir 3D perspektifi bize sağlayacaktır.”
Sema Nur Yıldırım
Gaziantep Üniversitesi Fizik Mühendisliği Bölümü
KBT Popüler Bilim Yayın Grubu
Kaynak:
http://physicsworld.com/cws/article/news/2013/nov/19/nasa-launches-maven-probe-to-mars
