California Teknoloji Enstitüsü’nden Profesör Kip Thorne 1985 yazında yıldızlar arası yolculuğa çözüm arayışına başladı. Onu bu çalışmaya motive eden meslektaşı ve arkadaşı olan Carl Sagan’ın yardım isteğidir. Profesör Carl Sagan’ın yazdığı bilim kurgu hikayesinde (Contact adlı bu roman sinemaya da aktarıldı.) kadın kahramanın yıldızlar arası büyük mesafeyi kısa sürede gitmesi gerekiyor (bknz. 1. şekil). Prof. Kip Thorne bunun üzerine çok basit bir çözüm buldu ve daha önce bulunmamış olmasına şaşırdı. Çözüm şu denklemdir:
Şekil 1: Dünya ve Vega yıldızı arasında 26 ışık yılı gibi bir mesafe var ve hiperuzayda 1 kilometrelik bir kurt deliği
ile bu mesafeyi hiçe sayabilirsiniz.
Burada b (r) kurt deliğinin uzaysal şeklini ve phi (r) kütle çekimsel kırmızıya kaymayı belirtiyor. Bu çözümde ufuk ve
gelgit gücü olmadığından insanların seyahati için güvenli oluyor. Fakat bir tane olumsuz yönü var. Delik (boğaz) açık olması için içerde negatif enerji yoğunluğu olmalı. Böyle özellikte bir şey yok ancak boşluktaki elektromanyetik dalgalanmalar negatif enerji yoğunluğu içeriyormuş gibi ölçülebiliyor ve buna ilginç (exotic) deniyor. Deliğin açık kalabilmesi için ilginç maddenin delik duvarına basınç yapması gerekir. Bu ilginç maddenin geçen ışığı odaksızlaştırma (defocusing) gibi garip bir etkisi var (bknz. 2.şekil)
Şekil 2: İlginç madde ile gerilmiş bir kurt deliği. Işık ışını kurt deliğinden geçerken odaksızlaşır.
Diyelim ki ilginç maddeyi keşfettik veya elde ettik ancak kurt deliğini nasıl yapacağız? Elbette bu tür nesneler doğal olarak meydana gelmez. Bunun cevabı kuantum mekaniğinde yatıyor olabilir. Yeterince küçük evrensel ölçeklerde olasılıklıdır. Kuantum seviyesindeki olası geometriler için 3. şekle bakınız.
Şekil 3: Kuantum köpüğünün şeması çizilmiştir. Uzay-zaman geometrisi Planck ölçeğinde olasılıklıdır. (a) şekli için olasılık %0,1, (b) şekli için olasılık %0,4 ve (c) şekli için olasılık %0,02’dir.
Kara deliklerin ve kurt deliklerin bu ağı kuantum ağı olarak bilinir. Bu seviyede kurt deliklerinin ansızın ortaya çıkıp kaybolmaları olasılığı vardır. Eğer biz veya başka bir toplum kuantum köpüğünü gözlemleyecek ve ilginç maddeyi oluşturabilecek kadar gelişirse, mikroskobik evrene ulaşmamız ve kurt deliği bulmamız mümkündür. Kurt deliğinin içine ilginç madde dökebilirsek makroskobik boyuta geçebiliriz. O zaman hayal edilebilir en büyük yolculuğa çıkabiliriz.
Çeviri: Talha ZAFER* ve Behram Öncü HAZNEDAR
Çeviri kaynağı: http://www.geocities.com/CapeCanaveral/Hall/5803/worm.html
*Sakarya Üniversitesi Fizik Bölümü